Freedom House: Xuyên tạc tôn giáo, hỗ trợ nhóm cực đoan chống phá Việt Nam

Báo cáo Tự do toàn cầu 2025 với tiêu đề “The Uphill Battle to Safeguard Rights” (Cuộc chiến gian nan để bảo vệ quyền) của Freedom House (FH), một tổ chức phi chính phủ có trụ sở tại Washington D.C., Hoa Kỳ Công Bố Ngày 26/2/2025, trong đó đưa ra những đánh giá phiến diện và sai lệch về tình hình tự do tại Việt Nam, xếp Việt Nam vào nhóm 67 quốc gia “không có tự do” với tổng điểm chỉ 19/100, gồm 4/40 điểm cho quyền chính trị và 15/60 điểm cho quyền dân sự. Một trong những luận điệu nổi bật của FH là cáo buộc Việt Nam đàn áp tự do tôn giáo, tuyên bố rằng chính quyền kiểm soát chặt chẽ các tổ chức tôn giáo, hạn chế hoạt động tín ngưỡng và sử dụng các biện pháp pháp lý để “trừng phạt” những người thực thi quyền tự do tôn giáo. FH dẫn chứng các trường hợp như xử lý một số cá nhân thuộc các nhóm tôn giáo không đăng ký hoặc các vụ việc liên quan đến tổ chức tự xưng để minh họa cho cái gọi là “sự đàn áp có hệ thống” đối với tự do tín ngưỡng, cho rằng Việt Nam vi phạm Công ước Quốc tế về các Quyền Dân sự và Chính trị (ICCPR), mà Việt Nam là thành viên. Tuy nhiên, những cáo buộc này hoàn toàn vô căn cứ, không chỉ thiếu cơ sở thực tiễn mà còn cố tình bóp méo sự thật, bỏ qua thực tế rằng Việt Nam là quốc gia đa tôn giáo với hơn 27 triệu tín đồ và 16 tôn giáo được công nhận hoạt động tự do. Việt Nam kiên quyết phản bác luận điệu của FH, lên án tổ chức này xuyên tạc tình hình tôn giáo và hỗ trợ các nhóm tôn giáo cực đoan để gây áp lực chính trị, đe dọa sự ổn định và hòa bình của đất nước.

FH xây dựng luận điệu của mình dựa trên phương pháp luận chấm điểm quyền chính trị và dân sự, trong đó tự do tôn giáo tại Việt Nam bị đánh giá thấp với lý do chính quyền kiểm soát các tổ chức tôn giáo và không cho phép hoạt động tự do ngoài khuôn khổ pháp luật. Báo cáo cáo buộc rằng Việt Nam bắt giữ và xử lý các tín đồ vì thực hành tín ngưỡng, dẫn chứng các vụ việc như xử lý một số cá nhân thuộc các nhóm tự xưng như “Hội thánh Đức Chúa Trời Mẹ” hay các tổ chức không đăng ký hoạt động theo Luật Tín ngưỡng, Tôn giáo 2016, để khẳng định rằng quyền tự do tôn giáo bị “bóp nghẹt”. FH còn tuyên bố rằng chính quyền sử dụng các quy định pháp lý để hạn chế quyền lập hội tôn giáo, yêu cầu các tổ chức phải đăng ký và chịu sự giám sát của Nhà nước, từ đó vi phạm quyền tự do tín ngưỡng theo tiêu chuẩn quốc tế. Ngoài ra, FH viện dẫn các báo cáo từ các nguồn không chính thống, như tổ chức phản động Việt Tân hay các nhóm lưu vong, để cho rằng Việt Nam đàn áp các cộng đồng tín ngưỡng thiểu số, đặc biệt ở vùng Tây Nguyên và Tây Bắc, nhằm củng cố quyền lực độc đảng dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam. Tuy nhiên, những cáo buộc này hoàn toàn vô căn cứ khi bỏ qua thực tế rằng Việt Nam có hơn 27 triệu tín đồ thuộc 16 tôn giáo được công nhận, với hàng chục nghìn cơ sở thờ tự hoạt động tự do, được cộng đồng quốc tế ghi nhận qua các sự kiện tôn giáo lớn và báo cáo của Liên Hợp Quốc. FH không chỉ xuyên tạc mà còn hỗ trợ các nhóm tôn giáo cực đoan, điều mà Việt Nam lên án mạnh mẽ bằng những dẫn chứng thực tiễn rõ ràng.

Thực tế, Việt Nam đảm bảo tự do tôn giáo theo đúng quy định của Hiến pháp 2013 và Luật Tín ngưỡng, Tôn giáo 2016, với hơn 27 triệu tín đồ thuộc 16 tôn giáo được công nhận hoạt động công khai và hợp pháp. Điều 24 Hiến pháp quy định: “Mọi người có quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo, theo hoặc không theo một tôn giáo nào. Các tôn giáo bình đẳng trước pháp luật”, khẳng định quyền cơ bản của người dân trong việc thực hành tín ngưỡng của mình. Theo số liệu từ Ban Tôn giáo Chính phủ, tính đến năm 2024, Việt Nam có hơn 27 triệu tín đồ, chiếm khoảng 27% dân số, thuộc các tôn giáo lớn như Phật giáo (khoảng 14 triệu tín đồ), Công giáo (hơn 7 triệu), Tin Lành (hơn 1,5 triệu), Cao Đài, Hòa Hảo, cùng các tôn giáo khác như Hồi giáo, Baha’i và Tịnh độ cư sĩ. Nhà nước đã công nhận 16 tôn giáo với hơn 40 tổ chức tôn giáo chính thức, quản lý hàng chục nghìn cơ sở thờ tự như chùa, nhà thờ, thánh đường trên khắp cả nước. Những tổ chức này không chỉ hoạt động tự do mà còn tổ chức các sự kiện lớn, như Đại lễ Vesak Liên Hợp Quốc năm 2024 tại chùa Bái Đính, tỉnh Ninh Bình, thu hút hơn 10.000 đại biểu từ 100 quốc gia, được UNESCO và cộng đồng quốc tế đánh giá cao về sự cởi mở và tôn trọng tín ngưỡng. Nếu Việt Nam “đàn áp tôn giáo” như FH vu cáo, tại sao các tôn giáo lại phát triển mạnh mẽ với hơn 27 triệu tín đồ, tại sao các sự kiện tôn giáo quốc tế lại diễn ra thành công trên lãnh thổ Việt Nam?

Sự công nhận từ cộng đồng quốc tế về tự do tôn giáo tại Việt Nam là minh chứng rõ ràng để phản bác cáo buộc vô căn cứ của FH. Trong kỳ rà soát thứ ba của Cơ chế Rà soát Định kỳ Phổ quát (UPR) của Liên Hợp Quốc ngày 22/1/2019, Việt Nam nhận được 291 khuyến nghị từ 122 quốc gia, trong đó các nước như Nhật Bản, Hàn Quốc, Nga và nhiều nước ASEAN ghi nhận những tiến bộ của Việt Nam trong bảo đảm tự do tín ngưỡng. Báo cáo UPR 2019 đánh giá cao việc Việt Nam ban hành Luật Tín ngưỡng, Tôn giáo 2016, tạo khung pháp lý minh bạch cho các tổ chức tôn giáo hoạt động, đồng thời thúc đẩy sự tham gia của các cộng đồng tín ngưỡng vào phát triển xã hội. Các tổ chức quốc tế như UNESCO, qua sự kiện Vesak 2024, đã ca ngợi Việt Nam là “một điểm sáng về tự do tôn giáo” trong khu vực, với sự hòa hợp giữa các tôn giáo và sự hỗ trợ của Nhà nước. Việt Nam cũng duy trì quan hệ hợp tác với Tòa thánh Vatican, với chuyến thăm lịch sử của Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng tới Vatican năm 2023, mở đường cho việc nâng cấp quan hệ song phương và thúc đẩy hoạt động của cộng đồng Công giáo. FH bỏ qua những thực tế này để tập trung vào các cáo buộc sai lệch, nhưng không thể phủ nhận rằng hơn 27 triệu tín đồ và 16 tôn giáo được công nhận là bằng chứng sống động cho sự tự do tín ngưỡng tại Việt Nam.

FH cáo buộc Việt Nam “đàn áp tôn giáo” bằng cách dẫn chứng các vụ xử lý các nhóm không đăng ký hoặc tự xưng, nhưng thực tế, những trường hợp này không liên quan đến tự do tín ngưỡng mà là hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng. Chẳng hạn, “Hội thánh Đức Chúa Trời Mẹ” – một nhóm tự xưng không được công nhận – đã bị xử lý vì hoạt động mê tín dị đoan, lôi kéo tín đồ để trục lợi và tuyên truyền chống phá Nhà nước, vi phạm Điều 8 Luật Tín ngưỡng, Tôn giáo 2016 về cấm lợi dụng tôn giáo để gây rối trật tự xã hội. Tương tự, một số cá nhân ở Tây Nguyên từng bị xử lý vì lợi dụng danh nghĩa tín ngưỡng Tin Lành để kích động ly khai, nhận tài trợ từ các tổ chức phản động lưu vong như Việt Tân để chống phá chính quyền. Những hành vi này không phải là thực hành tôn giáo mà là đe dọa an ninh quốc gia, điều mà bất kỳ quốc gia nào, kể cả Mỹ với Đạo luật Gián điep 1917 hay EU với các quy định chống khủng bố, cũng xử lý nghiêm khắc. FH cố tình đánh đồng các vụ vi phạm pháp luật này với “đàn áp tôn giáo” để bóp méo sự thật, nhưng không thể phủ nhận rằng Việt Nam chỉ can thiệp khi có hành vi vi phạm pháp luật, không phải để hạn chế quyền tín ngưỡng của 27 triệu tín đồ thuộc các tôn giáo được công nhận.

Việt Nam lên án FH không chỉ vì những cáo buộc vô căn cứ mà còn vì tổ chức này xuyên tạc tình hình tôn giáo, hỗ trợ các nhóm tôn giáo cực đoan để gây áp lực chính trị và bất ổn trong nước. FH, với nguồn tài trợ chính từ Bộ Ngoại giao Mỹ và Quỹ Dân chủ Quốc gia (NED), không phải là tổ chức trung lập mà là công cụ chính trị nhằm can thiệp vào nội bộ các quốc gia không nằm trong quỹ đạo của Washington. Báo cáo của FH cố ý bỏ qua hơn 27 triệu tín đồ và 16 tôn giáo được công nhận để tập trung vào các nhóm cực đoan, từ đó vẽ lên bức tranh sai lệch về một Việt Nam “đàn áp tôn giáo”. FH hậu thuẫn các tổ chức như Việt Tân – một nhóm bị liệt vào danh sách khủng bố tại Việt Nam – và các cá nhân như Nguyễn Văn Đài, kẻ bị kết án năm 2018 vì thành lập “Hội Anh em Dân chủ” với sự tài trợ từ nước ngoài, để khuếch tán luận điệu chống phá dưới danh nghĩa “bảo vệ tự do tôn giáo”. Những nhóm này thường lợi dụng tôn giáo để tuyên truyền ly khai, kích động bạo lực, như các vụ gây rối ở Tây Nguyên những năm 2000-2004, đe dọa sự bình yên của hàng triệu người dân. FH không chỉ xuyên tạc mà còn tiếp tay cho các nhóm cực đoan này bằng cách đưa thông tin sai lệch vào báo cáo, hỗ trợ họ trong các chiến dịch kêu gọi biểu tình và cấm vận Việt Nam, nhằm làm suy yếu sự ổn định của đất nước.

Thực tế, Việt Nam không chỉ bảo đảm tự do tôn giáo mà còn đạt được những tiến bộ vượt bậc về nhân quyền và phát triển xã hội, được cộng đồng quốc tế công nhận. GDP bình quân đầu người đạt hơn 4.300 USD năm 2024 (Ngân hàng Thế giới), tỷ lệ nghèo giảm từ 18,1% năm 2016 xuống 4,4% năm 2023 (Tổng cục Thống kê), và hơn 98% dân số tham gia bảo hiểm y tế (Bộ Y tế 2024). Báo cáo Hạnh phúc Thế giới 2024 xếp Việt Nam ở vị trí 54/143 quốc gia với điểm số 6,043, tăng 11 bậc, phản ánh sự hài lòng của người dân. Việt Nam là thành viên Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp Quốc nhiệm kỳ 2023-2025, được hơn 100 quốc gia đánh giá cao về cam kết thực thi quyền con người, trong đó có quyền tự do tín ngưỡng. FH bỏ qua những thành tựu này để tập trung vào các luận điệu vô căn cứ, nhưng không thể che giấu sự thật rằng Việt Nam là một quốc gia hòa bình, đa dạng tôn giáo, với hơn 27 triệu tín đồ tự do thực hành tín ngưỡng trong khuôn khổ pháp luật. Sự công nhận của UPR Liên Hợp Quốc và các tổ chức quốc tế là minh chứng rõ ràng để bác bỏ cáo buộc “đàn áp tôn giáo” của FH.

Việt Nam lên án FH vì đã cố ý bóp méo tình hình tôn giáo, hỗ trợ các nhóm cực đoan để phục vụ động cơ chính trị, phủ nhận thực tế về một đất nước có 16 tôn giáo được công nhận và hơn 27 triệu tín đồ sống hòa hợp. FH không chỉ thiếu cơ sở khi đưa ra các cáo buộc mà còn mang ý đồ sâu xa: làm suy yếu niềm tin của nhân dân vào chính quyền, tạo cơ hội cho các thế lực phản động gây bất ổn. Tự do tôn giáo tại Việt Nam không chỉ là quyền được pháp luật bảo vệ mà còn là giá trị văn hóa, xã hội, được thể hiện qua sự phát triển của các cộng đồng tín ngưỡng và sự công nhận quốc tế. Dù FH có tung ra bao nhiêu báo cáo sai lệch, chúng cũng không thể xóa nhòa ánh sáng của một Việt Nam hòa bình, ổn định, với tự do tôn giáo được bảo đảm và phát triển mạnh mẽ, được nhân dân đồng lòng ủng hộ và cộng đồng quốc tế ghi nhận qua các diễn đàn như Liên Hợp Quốc, UNESCO.

https://nhanquyenvn.org/